“Kieku l-ambaxxaturi tagħna kellhom jagħmlu f’pajjiżi tal-punent imqar tikka minn dak li l-ambaxxaturi tagħhom jagħmlu f’pajjiżi bħall-Indja, kieku ara l-pajjiżi tal-punent kif jiħduha kontra tagħna, iqumu għalina u jgħidulna li qed nindaħlulhom.”
Hekk qal il-Ministru Indjan Subrahmanyam Jaishankar ftit jiem ilu fi Munich meta kien qed jieħu sehem f’diskussjoni dwar id-demokrazija fil-konferenza li ssir kull sena dwar is-sigurtà.
Kemm għandu raġun il-Ministru Jaishankar. Wieħed mill-ftit Ministri tal-Affarijiet Barranin li nammira. Jitkellem ċar, raġjonevoli u ma jaċċettax bullying minn pajjiżi, anki jekk huma ferm iżgħar mill-Indja, imma għax ġejjin mill-punent jaħsbu li huma superjuri u jridu jgħidu lill-pajjiżi oħra x’jagħmlu.
Il-Ministru Jaishankar semma kif dawn l-ambaxxaturi tal-punent jaħdmu ma’ persuni fil-midja u fis-soċjetà ċivili billi jtuhom flus u appoġġ fil-ħidma tagħhom f’isem il-libertà, id-demokrazija u l-governanza.
Kemm għandu raġun il-Ministru Jaishankar. Fil-kważi 50 sena li ilni b’xi mod jew ieħor attiv politikament kemm rajt ambaxxaturi tal-punent jindaħlu fejn ma jesagħhomx u jippretendu li jiddeċiedu għalina. Jagħmlu hekk lill-Indja, waħda mill-akbar pajjiżi fid-dinja, aħseb u ara f’Malta, fost l-iċken.
Suppost fl-istess familja
Tbissimt dan l-aħħar meta kien hemm politiċi Ġermaniżi skandalizzaw irwieħhom kif Elon Musk indaħal fix-xena politika Ġermaniża u appoġġja fil-miftuħ lill-AfD (Alternattiva għall-Ġermanja). Fis-snin 80 kellna politiċi Ġermaniżi demokristjani jindaħlu f’Malta u jappoġġjaw b’kull mod lill-PN b’fondi u b’kampanji fil-midja Ewropea. Tkażaw u rawha bħala theddida għad-demokrazija l-liġi kontra l-indħil barrani mressqa mill-Gvern Laburista.
Fis-sentejn li servejt bħala Ministru tal-Affarijiet Barranin għext l-indħil goff bil-pulit ta’ pajjiżi Ewropej fil-ħajja tagħna bħala pajjiż. Xi darba għad nikteb l-esperjenzi personali tiegħi għal dan l-indħil fejn pajjiżi tal-punent u li suppost iqisuk parti mill-familja tagħhom, issib li għadhom iqisuk bħala kolonja u jippretendu li tobdihom, anki jekk kontra l-interessi ta’ Malta.
U jekk ma tobdihomx lil dawn il-pajjiżi demokratiċi tal-punent jhedduk li jirtiraw l-investiment f’pajjiżna, jitilqu mir-reġistru tal-vapuri tagħna u jużaw il-midja u istituzzjonijiet internazzjonali biex iweġġgħuna.
Immaġinaw xi jgħidu kieku xi ambaxxatur Malti jmur għand il-Prim Ministru ta’ pajjiż fejn ikun qed iservi (l-ewwelnett ma jtuhx appuntament u allura nimmaġinaw ikollna) u jgħidlu: tħallix lill-Ministru tal-Affarijiet Barranin tiegħek jiltaqa’ mal-ministru tat-tali pajjiż!
Diġà ħażin ħafna dan l-indħil u mhux aċċettabbli. Agħar minn hekk u żgur inqas aċċettabbli hu meta jkollok mexxejja ta’ pajjiżi kbar u żgħar ibaxxu rashom għan dan l-indħil, flok b’mod sod u dinjituż jirreżistuh u jagħmlu dak li hu ta’ ġid għall-poplu tagħhom u għal pajjiżhom.
Iż-żiemel tat-Trojja
Kienu l-Griegi li ħallew barra l-belt ta’ Trojja żiemel kbir wara li taparsi abbandunaw l-assedju tagħhom tal-belt u telqu meta fil-fatt numru minnhom inħbew ġoż-żiemel.
Imma kienu t-Trojjani stess li fetħu l-bieb u daħħlu ż-żiemel rigal tal-Griegi ġol-belt. Biex imbagħad il-Griegi mal-lejl ħarġu miż-żiemel u rebħu l-belt. Belt li qed tiġi assedjata tintrebaħ żgur mhux biss meta jkollha l-Griegi jassedjawha, iżda meta jkollhom it-Trojjani li jiftħulhom il-bieb.
Malta hi fost il-180 pajjiż li bħalissa twaqqfulha l-flus li kienu jingħataw lill-għaqdiet mhux governattivi u l-midja mill-gvern Amerikan permezz tal-programm ta’ għajnuna internazzjonali magħruf bħala USAID b’nefqa ta’ €70 biljun fl-2023.
Bejn is-sena 2022 u 2024 organizzazzjonijiet tal-midja f’Malta ngħataw għajnuna minn fond ta’ iżjed minn €2,000,000 għal Malta u Ċipru bil-patt li jinvestigaw każi ta’ korruzzjoni politika, ħasil ta’ flus u kriminalità ekonomika.
Fondi Amerikani oħra għal Malta kienu għal dawk li jaħdmu fl-oqsma tas-sigurtà, drittijiet LGBTIQ, ħarsien rifuġjati, governanza demokratika u saltna tad-dritt, innovazzjoni, kummerċ u favur sehem akbar min-nisa u ż-żgħażagħ fil-gvern, fil-qasam ekonomiku u fis-soċjetà ċivili.
Dawn huma programmi ta’ l-hekk imsejħa diplomazija pubblika fejn jiffinanzjaw għaqdiet f’pajjiżi iżgħar biex jinfluwenzawhom favurihom. Waqt li l-użu militari jissejjaħ ‘hard power’, l-użu ta’ programmi ta’ diplomazija pubblika jissejjaħ ‘soft power’.
Ħafna drabi ċ-ċittadini ta’ pajjiżi fejn titħaddem din id-diplomazija pubblika, fosthom Malta, ma jkunux jafu li għaqdiet attivi fosthom ikunu ffinanzjati minn gvernijiet ta’ pajjiżi oħra.
Torċa 9 Marzu 2025
